Нэг аяга сүү

Хорвард сургуулиасаа ирээд л ямар нэг юм худалдаж өл залгахаар явдаг байлаа. Мэдээж түүний зарах юм хүмүүст тийм ч хэрэгтэй биш болохоор тэр бүр амжилттай биш. Өнөөдөр тийм азгүй өдөр ажээ. Өлсөж ядарсан хүү аргаа барж айлаас идэх юм гуйхаар шийдэж нэг хаалга тогшвол үе тэнгийн хөөрхөн охин хаалга тайлав. Ичиж зовсон Хорвард идэх юмны оронд ус гуйлаа. Харин охин бүхнийг ойлгож байсан тул аяга сүү авчирч өглөө.
Хүү сүүг удаан уугаад кармаандаа байгаа юунд ч хүрэхгүй 10 центээ тэмтрэн хэдийг төлөх вэ? гэхэд охин "Хэрэггүй ээ. Ээж минь хийсэн сайн үйлийнхээ төлөө мөнгө авахгүй байх ёстой" гэж сургасан юм гэжээ. Хорвард чин сэтгэлээсээ талархал илэрхийлээд явлаа. Он жилүүд урсан өнгөрч Хорвард бага сургууль, лицей, их сургуулиа төгсчээ. Цаг хугацаа урссаар л. Алдартай Жонс Хипконсын их сургуулийн доктор Хорвард Келлигийн удирддаг эмнэлэгт нэгэн хүнд өвчтөн иржээ. Бусад эмнэлэг, эмч нар эмчлэх байтугай оношилж чадахгүй аж.
Доктор Хорвард өвчтөний тухай танилцахад багас нас нь өнгөрсөн танил тосгон ... бас мартаагүй нэр ... Өвчтөний өрөөнд үзлэг хийхээр орвол яг мөн. Олон жилийн өмнө өөрт нь усны оронд сүү өгсөн тэр сайхан сэтгэлтэй охин мөн байлаа. Харин өвчинд шаналсан эмэгтэй Хорвардыг хэрхэн таних билээ? Доктор Хорвард түүний төлөө бүхнийг хийжээ. Эцэст нь бүсгүйн амь нас аврагджээ.
Эмчилгээ дуусч эмнэлгээс гарах өдөр тэр эмэгтэйн эмчилгээ хагалгаа үйлчилгээний зардал 10000$ болсныг батлуулахаар докторт авч очвол Хорвард төлбөрийн хуудсан дээр ямар нэг юм бичээд эмэгтэйд аваачиж өгөхийг хүсэв. Ийм эмчилгээ, асар их төлбөрийг мэдэх эмэгтэй айж санаа зовсоор дугтуйг задалбал
Олон жилийн өмнө "Нэг аяга сүүгээр төлсөн" Доктор Хорвард гэсэн гарын үсэг байжээ.

Ажлаа дуусгаад намайг хайрлаач

Ээжийгээ гаднаас орж ирэв үү үгүй юу баярлан:
"Ээжээ өнөөдөр манай цэцэрлэг дээр юу болсон гэж бодож байна?"
"Утсаар ярьж байгааг минь харахгүй байна уу?"
Хүн бүрийн хийх дуртай зүйл өөр өөр байдаг. Жишээ нь ээж нь утсаар ярих дуртай, аав нь машинд дуртай. Утас, машины тухай яриа гарч эхэлхэд бүх ажлыг хойшлуулдаг байлаа. Бас гэрт зочин ирэх болоход хүүг хэн нь ч тоодоггүй. Яалтай ч билээ! Ээж нь утсаа хаалаа. Харин дараа нь гал зуухнаас сав суулга, халбага сэрээний чимээ хангинаж эхлэв. Хүү ээжийнхээ дэргэд гүйж очоод хайр хүргэм царай гарган "Ээжээ туслах уу?" гэхэд ээж нь их л нухацтай харсанаа "За хө, чи чинь ямар хэрэг мандуулчихаад ийм сайхан царай гаргаад байна? Одоо чамтай зууралдаж байх цаг алга. Ядарч уналаа."
Ядрах гэж юу юм бэ? Заримдаа тоглож байгаад унтчихад нь эмээ нь гараас нь тоглоомыг нь эвтэйхэн аваад тэврэн оронд нь оруулахдаа "Миний хонгор үр ямар их ядраа вэ! Амтат сайхан зүүд зүүдлээрэй хонгор үр минь!" гэж хэлэн үнсдэг. Хэрэв ядрах нь амтат сайхан зүүд зүүдлэхийг хэлж байгаа юм бол яагаад ээж ядарсанаа хэлэхдээ ийм уур уцаартай хэлж байгаа юм бол?
"Ээжээ, хүн ядрахдаа амтат сайхан зүүд зүүдэлдэг гэсэн. Эмээ тэгж хэлсэн"
"Нам унтаж л байвал тэр амтат сайхан зүүд ч яамай! Ядарч үхлээ!"
Хүү ийм үгэнд маш дургүй байлаа. Ядарсан, ийм юмнаас болж, тийм юмнаас болж ядарсан...
"Ээжээ, таныг ядраахгүй гэсэндээ би танд тус..."
"За за дараа ярья! Өнөөдөр үйлчлүүлэгч ихтэй байсан учраас ажлаа дуусгаж чадсангүй. Аавыг чинь ирэхээс өмнө хоолоо хийх хэрэгтэй байна. За миний хүү явж тогло!"
"Ээжээ та ядарсан гээ биздээ..."
"Тэгээд?"
"Би ч гэсэн тоглосоор байгаад ядарчлаа."
"Тэгээд би яах вэ?"
"Мэдэхгүй..."
Хүү хийж болохгүй зүйлүүдийг сайн мэддэг байлаа. Харин томчууд хийж болох зүйлүүдийг сайн мэддэггүй нь ямар хачирхалтай гээч. Гэтэл гэнэт тог тасарчихав. Ээж "Одоо лаа хаанаас олноо!" гэж ууртай үглэсээр шүүгээ сав онгичиж эхлэв. Жаал хүү буйдан дээр хэвтэн эмээгийнхээ тосгоныг бодож эхлэв.
Хийн дэнлүүний гэрэлд галзуу туулайн үлгэрийг яриулж байсныгаа санан ханан дээр тусах машины гэрэлд эмээгээ дуйраан гараараа туулайн дүрс гаргахыг хичээж байв. Туулайгаа ийш тийш зугаалуулан гүйлгэж хананаас хананд харайлгаж байлаа. Гэвч бяцхан хүү ядарчээ. Булцгар зөөлөн гараа ч татах чадалгүй болтлоо нойрондоо дарагджээ. Хүүгийн гар буйдан даган уналаа.
Тог ирлээ. Ээж нь хүүгээ чимээгүй болсоныг анзааран яаран том өрөөндөө ортол жаалхүү бяцхан хөөрхөн өвдгөө элгэндээ тэврээд нам унтсан байлаа.
Эхийн сэтгэл гэнэт тавгүйтэн ширээн дээрх баланс данс тооцоогоо дургүйцсэн нүдээр харав. Нүдэнд нь харуусал, хайр, өрөвдөл илэрч байв. Хүүгээ сэрээхээс эмээн духан дээр нь үнслээ. Хүү эхийнхээ хайр дүүрэн үнсэлтийг хүлээж байсан юм шиг "Ээжээ ажлаа дуусахаар нь намайг хайрлаарай за!" гэв.
Өөрийгөө хайрлуулахын тулд "цаг авч" байгаа хүүгээ хараад ээж нь мэгшин уйлав.

Очир огтлогч

Очир огтлогч ном бол миний бодлоор ойлгоход их хүнд, хэцүү ном санагдсан. Би 4-р бүлэгт хүрээд л цааш уншилгүй зогсож байсан санагдаж байна. Харин тэгтэл саяхан их эрдэм мэдлэгтэй, ном унших их дуртай нэгэн сайхан ахтай "Очир огтлогч" номын талаар ярилцсан юм. Эрдэнэбаатар ах "Очир огтлогч" номыг 7-8 удаа уншсан гэж ярьж байна билээ. Хамгийн гол аньсан утгыг нь товчлоод ярихдаа ингэж хэлж байсан:
Хүний сэтгэлийн мөн чанар Очир алмаазтай яг адилхан гэж.
1. Очир тув тунгалаг шинж чанартай. Тув тунгалаг очирыг хэн ч ялгаж харж чадахгүй, мөн хажуу талаас нь хараад ч байна гэж харж чадахааргүй жинхэнэ очир эрдэний шинж чанар энэ ажгуу. Яг үүнтэй адил хүний сэтгэл тув тунгалаг мөн чанартай. Сэтгэлийг энэ байна гээд барих мэдрэх зүйл үгүй билээ.
2. Очир алмааз хаа сайгүй байрладаг. Хаа сайгүй энд тэндгүй шүү. Очир бүхий л зүйлд оролцон тархан байрладаг аж. Жишээ нь балын харандаа, байшин барилганы жижигхэн хэлтэрхий гээд л. Яг үүнтэй адил хүний сэтгэл хаа л бол хаана ч очиж чадна. Жишээ нь та яг одоо ажил дээрээ байгаа бол гэрээ бодох тэрхэн агшинд ээжийнхээ хажууд очиж чадна. Хаа сайгүй байрладаг, хаа сайгүй очиж чаддаг шинж чанараараа очир, сэтгэл хоёрын мөн чанар адилхан.
3. Очир хамгийн хатуу бодис. Очир дээр шилээр ч, чулуугаар ч юугаар ч юу ч зурж үл чадна. Гагцхүү очир дээр очир л зураас гаргаж, зурж чадна. Яг үүнтэй адил сэтгэл дээр сэтгэл л юм зурж, бичих чадвартай аж. Сэтгэл дээр сэтгэл л бичиж чадна өөр юу ч биш шүү.

Та үүнийг нэг сайхан эрэгцүүлэн бодож, тунгаан бясалгаад "Очир огтлогч" номыг заавал уншаад үзээрэй. Сэтгэлийн мөн чанар, мөн бизнесс сэтгэлгээний "Очир огтлогч" ном таньд үр өгөөж, ашиг тусаа өгнө гэдэгт итгэлтэй байнаа.

Байгаль дэлхий хэрхэн хувьсан өөрчлөгдөх нь биднээс нь хамаарна

Эх сайхан байгаль дэлхий минь уур амьсгал, усгүйдэл, цөлжилтөнд өртсөөр л байна. Энэ талаар дэлхий нийтээрээ санаа тавьж, асуудал хэлэлцэгдэж, тодорхой хэмжээний ажлуудыг зохион байгуулж байгаа боловч тийм ч сайн үр дүнд хүрч чадахгүй байгаа билээ. Энэ талаар санаа зовж явдаг нэгэн эгчтэй уулзан ярилцаж байхад нээрээ л тийм шүү гэсэн бодол өөрийн эрхгүй төрж байсан. Цэрэндулам эгч хэлэхдээ: "Усанд сайн үг хэлбэл бүтэц нь өөрчлөгдөж зөв хэлбэртэй болно, муу зүйл хэлбэл бүтэц нь мөн өөрчлөгдөж эвдэрдэг. Үг усанд ингэж нөлөөлж байгаа юм чинь хүний биеийн 70 % нь уснаас бүтдэг учир хэрэв бид зөв үзэл бодол, зөв санаа сэтгэлээр байгаль дэлхий, аливаад эелдэг зөөлнөөр хандвал усгүйдлийн зовлонг үзэхгүйгээр барахгүй, байгаль дэлхий зөв бүтэцдээ орох болно" гэж хэлж байсан. Үнэндээ ч бид аливааг энэрч хайрлан, бүхий л зүйлстэй зөв зохистой харьцахыг хичээвэл байгаль дэлхий бидэнд буцаагаад эелдэг зөөлнөөр хандаж цөлжилт, усгүйдэл, уур амьсгалын өөрчлөлт эрчимтэй явагдах нь багасана шүү дээ. Аливааг энэрч хайрлан сайхан энерги цацруулж байгаа хүмүүнрүү ямар ч хүн уурлаж чаддаггүй биз дээ. Яг л үүнтэй адил :) . Байгаль дэлхийтэйгээ аль болохоор эелдэг зөөлөн харьцаж, хүмүүний ёсноос гажихгүйгээр (хорлон сүйтгэх үйлээс хол) өөрөөсөө ямагт сайхан энерги цацруулж, түүнийгээ мэдэрч өөрийгөө үргэлж сайн сайханаар цэнэглэж явахыг хичээх нь хүн бүрийн үүрэг болооод байнаа.

САНАЖ ЯВАХАД ЧУХАЛ ЗҮЙЛС

Хамгийн агуу баяр баясгалан - бусдад хайр болоод амар амгаланг бэлэглэх

Хамгийн том гарз - өөрийгөө хүндлэхээ болих

Хамгийн гайхамшигт эх үүсвэр – сэтгэлийн гүн дэхь амар амгалан

Даван туулахад хамгийн хүнд бэрхшээл - айдас

Хамгийн үнэт өмч хөрөнгө - итгэл

Бүтэлгүйтлийн хамгийн гол шалтгаан - шалтаг гаргах

Хамгийн сайхан гоёл - инээмсэглэл

Хамгийн аюултай хүн - хов яригч

Хамгийн өгөөжтэй дадал - бусдад урам зориг хайрлах

Хамгийн өөдгүй зуршил - бусдаас өө хайх

АМЬДРАЛ ГЭЖ ЮУ ВЭ?

Амьдрал бол БЭЛЭГ, түүнийг хүлээн ав
Амьдрал бол БОЛОМЖ, түүнийг ашигла
Амьдрал бол АДАЛ ЯВДАЛ, тийм учраас зоригтой бай
Амьдрал бол ЗОРИЛГО, түүнд хүр
Амьдрал бол АМЛАЛТ, түүнийг биелүүл
Амьдрал бол СОРИЛТ, түүнийг даван туул
Амьдрал бол ДУУ ХУУР, түүнийг магтан дуул
Амьдрал бол БЭРХШЭЭЛ, түүнтэй тэмц
Амьдрал бол ТОГЛООМ, түүнтэй тогло
Амьдрал бол НУУЦ, түүнийг олж нээ
Амьдрал бол ХАЙРЫН ТҮҮХ, түүнийг бусдад ярь
Амьдрал бол ҮҮРЭГ, түүнийг гүйцэтгэ
Амьдрал бол ОНЬСОГО, түүнийг тааж ол
Амьдрал бол АЯЛАЛ, баясан зугаац!

Хамгийн анхны програмист эмэгтэй хүн байлаа

Эрчүүдийг ихэнхдээ ухаалаг гэдэг боловч үнэндээ эмэгтэйчүүдээс ухаалаг биш байх тал бий. Үүний нэгэн нотолгоо бол дэлхийн хамгийн анхны програмист нь эмэгтэй хүн байсан байдаг. Түүнийг Ада Ловлес гэдэг. Тэрээр хамгийн анх програмчлалыг ойлгож анхны програмчлалыг хийж байсан хүн юм. Ада 1815 онд Лондон хотноо сурвалжит гэр бүлд мэндэлжээ. Ээж нь Адаг Шинжлэх ухаан, математикын ухаанаар сургахаар шийдсэн нь энэ салбарт гаргасан амжилтын эх үүсвэр нь болжээ. Тэрээр ээжийнхээ зүтгэлээр маш ухаалаг, математикын ухааны шилдэг боловсорсон эмэгтэй болж өсөн хүмүүжсэн юм. 18 насандаа тэрээр анхны програмчилж болох тооцоолох машиныг бүтээгч эрдэмтэн Чарлез Бэбэжтэй танилцжээ. Түүнтэй танилцсанаас хойш Ада тэдний хүрээлэнд зочлон уг машины талаар хичээнгүйлэн судлаж эхэлсэн аж. Тухайн үеийн хамгийн сүүлийн үеийн ололт болж байсан машины талаар тэрээр судлаж шинжилж шинэ асуудлуудыг гарган тавьж байлаа. Түүний нөхөр Адаг зоригжуулан Чарлез Бэбэжтэй хамтран ажиллахад нь ихээхэн туслалцаа үзүүлдэг байжээ. Чарлез удалгүй "Analytical engine"-ы талаар анхны төсөл гаргасан ба түүнийг нь ойлгосон хэдхэн хүний нэг нь Ада байсан юм. Analytical engine-г програмчлах нь хүний үүрэг байсан ба түүнийг тусгай картаар хийж байсан байна. Өөрөөр хэлбэл, энэхүү машиныг удирдахад урьдчилан бэлдсэн тусгай карт бүтээдэг байжээ. Ада энэ машиныг маш өргөн бололцоотой болохыг ойлгож санах ой болон илүү боломжтойг мэдсэн байна. Ингээд Ада програмчлалыг эхэлсэн ба маш хүнд үйлдлүүдийг алдаагүй хийж болох мөн цаашлаад хөгжим ч тоглох боломжуудыг олж харсан байна. Тэрээр машин нь програмчлалд хэрхэн хандах талаар дэлгэрэнгүй мэдээлэл бичсэн ба цаашлаад програмчлалын шинжлэх ухаанд хэр их хувь нэмэртэйг тодорхойлж өгчээ. Ингээд тэрээр хамгийн анхны програмист тэр дундаа компьютерийн ертөнцөд хөл тавьсан анхны эмэтгэй болж чадсан юм. Ада 36 насандаа хорт хавдараар хорвоог орхисон ба түүнийг аавынх нь хажууд хөдөөлүүлсэн ажээ. 1980 онд түүний дурсгалд зориулан United States Department of Defense өөрсдийн шинэ програмчлалын хэлээ ADA хэмээн нэрлэсэн юм. Дашрамд дурдахад энэ эмэгтэйн зураг "Windows 98" үйлдлийн системийн гарын авлага номын хавтас дээр хэвлэгдсэн байдаг юм.

Эдгээр дүрэм нь хоолонд шунахын эсрэг чиглэж байгаа бөгөөд хэт ховдоглохын сөрөг талыг тунгаан бодох бясалгалд тулгуурладаг

Ерөнхийдөө хоолонд гурван сөрөг тал бий.

1. Амтшин дурлахын сөрөг талыг бясалгахдаа: хичнээн сайхан үнэр, амттай хоол байлаа ч шүдээр зажиллаж, шүлсээрээ дэвтээсэн хойно бөөлжис шиг болдгийг бодно.


2. Шингэсэн хоолны сөрөг талыг бясалгахдаа: идсэн хоолны нэгээхэн хэсэг нь шөнө дунд ба түүнээс хойш биеийн эд эс болон шингэдэг. Үлдсэн хэсэг нь баас, шээс болон биеийн доод хэсэгт хуримтлагдаж өдөр бүр гадагшилдаг. Мөн хоолноос олон өвчин үүсдэгийг бодно.


3. Хоол ирж хайхын сөрөг талыг бясалгахдаа дараах таван зүйлийг бод:

• Хойноос нь хөөцөлдөхийн гэм: хоол олох, хоолны мөнгөтэй болохын тулд бид халуунд халж, хүйтэнд хөрж зүтгэдэг. Харин түүнийгээ олж чадахгүй бол гуньж гутардаг. Хэрвээ олчихвол алдаж, үрэн таран хийчихвий гэж айна. Тэгээд хадгалж харамлах гэж зовдог.
• Тангараг тасрах гэм: хоолны төлөө эцэг хүү хоёр ч хоорондоо тэмцэлдэж тангараг тасардаг.
• Ханахаа мэдэхгүй гэм: хоолоо улам нэмэхийн төлөө хаадаас эхлээд харц хүртэл хоорондоо тэмцэлдэн зовдог.
• Бусдын эрхэнд ордог гэм: Бусдаар тэжээлгэгчид тэр хүнийнхээ төлөө хэн нэгэнтэй байлдах ч хэрэг гарч зовлон эдэлнэ.
• Буруу үйл хийх гэм: Хоол олохын тулд бие, хэл, сэтгэлээр гэм хийдэг. Ингээд хожим хийсэн гэм нүгэлдээ харамсан шаналсаар үхэж улмаар муу төрөлд төрнө.

Гэхдээ хоолонд ганц нэг ашиг тус байлгүй яахав. Хоолоор биеийг тэжээн тэтгэдэг. Тиймээс "Зөвхөн амьд явахын төлөө хоолны хойноос хөөцөлдөхгүй. Хүний энэ биеийг тэжээн тэтгэж байгаад ариун журамт амьдралд хүрэн ёстой" хэмээн бодож сурах нь зүйтэй. Өглөг өгөгч, өглөгийн эзэд хуруу хумсаа хугалан байж олсныгоо маш их үр шим горьдон өглөгт өгдөг. Тиймээс тэндийн хүсэл биелээсэй гэсэн бодолтой өгснийг нь хэрэглэж бай. Мөн "Өглөг хайралсан нэгний тусыг бодож, өнөөдөр та миний эд эсийг хоолоор тэтгэлээ хожим би таныг номлолоор тэтгэнэ. Амьтан бүхэнд туслана гэсэн сэтгэлээр бусдаас авч бай" гэж Шантидэва Хураангуй заавар журам номдоо өгүүлсэн байдгийг санаж яв. Басхүү хутагт Нагаржуна Анддаа илгээсэн захидал-даа ийн өгүүлжээ:

Идээ умдаагаа эм гэж санаад

Идэмхий уумхайгаа ерөндөг болго.

Ид бах, сайрхал, бардамнал бус

Энэхэн биеэ л амьдруулан хүрт.

Бясалгал

1. Бясалгалын ерөнхий зүйл

"Бясалгах" гэдэг нь сэтгэлээ байнга зөв дадалд хандуулан, сэтгэлдээ түүнийг тогтоон барьж сурахын нэр юм. Тэр гэхийн тэмдэггүй цаг хугацааны эхлэлээс бид сэтгэлийнхээ эрхээр явж ирсэн бөгөөд түүнийг хэзээ ч захирч байсангүй. Харин сэтгэл маань сэтгэлийн гэм мэтийн хирэнд баригдаж гэм буруу бүхнийг өдөөж, биднээр хийлгэсээр ирсэн. Иймээс сэтгэлээ захирч өөрийн хүссэнээр зөв дадалд хандуулж, улмаар гарын аясаар залах чадвартай болохын тулд бясалгадаг юм.
Гэхдээ санаанд орсоноо бясалгаад байж болохгүй. Бас өөрийн хүссэн зөв дадалд чиглэсэн ч гэсэн хэмжээ, дэс дараалалгүй бясалгал хийвэл зөв дадал төлөвшихөд саад болохоос цаашгүй. Эхнээсээ ийм буруу хэвшил тогтчихвол насан туршийнхаа зөв дадал эзэмших боломжийг сүйтгэж орхино.
Тиймээс аливаа бясалгах зүйлийнхээ хэмжээ, дэс дарааллыг тодорхой тогтоох хэрэгтэй. Ингээд "тогтоосон хэмжээг эвдэхгүй" гэдэг хатуу шийдвэр гарга. Улмаар тогтоосон хэмжээ, дарааллаа хэтрүүлж, багадуулахгүйн тулд санамж, сэрэмж хоёрт тулгуурлах хэрэгтэй.

Хэрхэн унтах тухай

Унтах үедээ дараах 4-н санаа бодолтой байна.

1. Гэгээн бодол. Хэвтэхийн өмнө сэтгэлдээ гэрэл төсөөлөн бодож, гэрлийн тухай бодолтойгоо унтана. Ингэвэл нойрон дунд ч сэтгэл харанхуйлдаггүй юм.
   
2. Нэхэн санах. Унтахаасаа өмнө сонссон, бодсон, бясалгасан номлол, зөв дадал болон хэрэгтэй зүйлсээ эргэж сэргээн сана. Тэгвэл сэтгэл сэрүүн байгаа мэт зөв дадлыг ахин дахин хийдэг. Товчоор хэлбэл унтаж байхдаа ч зөв дадал төлөвшүүлнэ гэсэн үг.
   
3. Сонор сэрэмж. Сонор сэрэмжтэй байвал ямар нэг буруу бодол төрсөн ч зоргонд нь алдахгүй хянаж чаддаг.
   
4. Сэрэхтэй холбогдох бодол. Сэрэхдээ гурван бодолтой байна. Эхнийх нь ямарч тохиолдолд сэтгэлээ нойронд автуулахгүй хэмээн бодож гөрөөс шиг сэргэг унтах явдал. Тэгвэл нам унтахгүй цагтаа сэрдэг болно. Дараагийнх нь бодол, "Би Буддагийн тогтоосон сэргэг унтах журмыг дагана" гэж өөртөө үргэлж урам өгч, хичээж бай. Тэгвэл Буддагийн тогтоосон арслан мэт нойрсох аргыг өчүүхэн ч эвдэлгүй унтаж сурна. Гуравт нь, "Би сэрүүн үедээ зөв, сайн чанар төлөвшүүлэх гэж их хичээсэн, Маргааш ч мөн үргэлжлүүлэх болно" гэж бод. Ингэвэл зөв дадлаас төрсөн урам зориг гээгдэхгүй. Түүгээр үл барам унтах үед мартсаныгаа сэргээн хөгжүүлэх урам улам бүр нэмэгддэг.
   

Хэрвээ идэж, унтах энэхүү дүрмийг зөрчихгүй бол амьдралаа хий дэмий үрэх нь багасаж, зөв зүйлд зориулна. Энэ бүхнийг хутагт Асангагийн эх зохиолоос ишлэн авав.

Зөв хооллох

Зөв хооллохын тулд 4-н дүрэм баримтлана.

1. Хэт бага идэж болохгүй: Хэтэрхий бага хоолловол өлсөж, сульдана. Улмаар зөв үйл хийх хүчгүй болдог. Тиймээс маргаашийн хоол хүртэл өлсөхгүй байхаар бодож хоолло.
2. Хэт их идэж болохгүй: Хоолоо ихдүүлбэл ачаа үүрсэн мэт бие хүндэрдэг. Амьсгалахад ч бэрхтэй болж, нойрмоглон нозоорч юу ч хийж чадахгүй. Мөн сэтгэлийн гэмийг дарах чадвараа алдана.
3. Шингэц сайтай хоол идэх: Шингэцтэй хоол идвэл элдэв хууч хөдлөхгүй. Мөн шинэ зовлон үүсэхгүй.
4. Буруу санаагүй хооллох: Хооллохдоо ямар нэг ёс жаягийг зөрчихгүй бол таатай мэдрэмж төрдөг.

Цагийн жамыг тодруулагч цаасан шувуу хэмээх сургааль

Цагийн жамыг тодруулагч цаасан шувуу хэмээх сургааль
Гурван эрдэнэд итгэнэ.

Хязгаар газрын нэгэн хүн (төр гэрэлтийн) тавдугаар оны барс сарын арван наймны шөнө зүүдэлсэн нь:

Нэгэн хүн цаасан шувуу нисгэж байна. Тэр цагт өөр нэг хүн ирээд нисгэгч хүнээс ийн асуув.
Энэ шувууг хийхэд хямд буюу? хэмээвэл
- Хямд гэв.
Бас өөр хийхэд хямд юу байна? гэвэл
- Муу үйл хямд гэв.
Ямар юм цөөн бэ? гэвэл
- Өөрийн биеийг үл өмөөрөгч хүн цөөн гэв.
Ямар юм олон бэ? гэвэл
- Сэрэмжгүй муу заяатан олон гэв.
Юу сайхан бэ? гэвэл
- Саруул ухаан сайхан гэв
Юу хортой вэ? гэвэл
- Өст сэтгэл хортой гэв
Юу худал вэ? гэхэд
- Энэ нас худал гэв.
Юу үнэн бэ? гэхэд
- Гурван эрдэнэ үнэн гэв.
Юу муу вэ? гэхэд
- Хүний номгүй нь муу гэв.
Юу сайн бэ? гэхэд
- Чин зориг сайн гэв.
Энэ цагийн хүний жам ямар вэ?
- Аяа хөөрхий, энэ цагийн хүний явдлыг санах тутам ертөнц лүгээ нөхцөхийн чагтага тасран, зүрх догдлох мэт бөлгөө.

Бурхныг тахисаар сууж тээршаана
Номыг сонссоор сууж уйдана.
Хуврагтай ханилсаар сууж боолоо хийнэ
Өөрийн бол нохойг ч болов өмөөрнө.
Бусдын бол бурхныг ч болов огоорно.
Баялаг бол дайсныг ч болов аргадана.
Гуйрамч бол эцэг эхийг ч болов орхино.
Олзтой бол биеэ ч болов үнэлнэ.
Зохилдвол адтай ч болов нөхцөнө...

Аяа бас
Зарим мэргэд номыг мэдлэг гээд алдрыг эрнэ.
Зарим ноёд эрхийг олоод дайсныг хураана.
Зарим баяд эдийн төлөө өөрөө сүйднэ.
Зарим эр атаа заргаар юмаа барна.
Зарим эм өөрийн өнгө царайгаар зовно.

Аяа бас,
Шавь хүн багшийг үл ойшооно.
Хөвгүүн нь эцгийн үгийг үл сонсоно.
Хүүхэн нь эхийн сургаалыг үл дагана.
Шавь хүн багшаас илүү ноёдыг хүндэлнэ.
Хүүхэн хүн эцэг эхээс илүү эрийг хүндэлнэ.
Залуу нь хөгшнөө басна.
Хөгшин нь залуугаа үл тооно.
Идрүүд нь хал барина.
Мунагсад нь далд орохыг хүснэ.

Аяа бас,
Үйлийн өр мэт үл нягтална.
Номыг самуун үг мэт үл дурсана.
Үхэхийг унтахын төдий үл санана.
Рашааныг ундааны төдий үл хэрэглэнэ.
Судрыг мөнгө мэт үл хадгална.
Сайн үгийг сонсовч мартана.
Муу үгийг алба мэт зарлана.
Авах бол уул мэт боловч чамлана.
Өгөх бол нэг цэн боловч харамлана.
Буяныг худалдааны төдий үл хэрэглэнэ.
Хилэнцэт үйлэнд аяндаа мэргэшнэ.
Итгэсэн саднаас уурлавч салж үл чадна.
Энэрэгч багшийг дуудавч зайлна.
Чөлөөгүй боловч жил бүр будаа авахаар явна.
Чөлөө байвч авралын оронд мөргөхөөр үл явна...
Бусдын гэмийг намрын үүл мэт элбэг үзнэ.
Өөрийн гэмийг нарийн тоосны төдийн үл шинжилнэ...
Үнэн үгтэн омогтны тоонд орно.
Башир үгтэн цэцний суудалд сууна.
Эд эвдрэхийг хайрлана.
Салалцаад гаслалцана.
Учралдаад хууралцана.
Хүнийг муу хэлэхээс айна.
Сүнс зовохоос үл айна.

Аяа бас,
Тусын хариуд хорлох хүн олон.
Ачийн хариуг мэдэх хүн цөөн.
Хилэнцийг мэдэвч хийх хүн олон.
Номыг мэдэвч бүтээх хүн цөөн.
Зовлонг танивч үл сэхээрэх хүн олон.
Жаргалыг хүсэвч сайн явах хүн цөөн.

Зусар үг хэлэвч баярлагчид олон.
Гэмийг хэлбэл үл гомдогчид цөөн.
Эрхэлж муу үгээр тогловол хадгалагчид олон.
Энэрч харамгүй сургавал авагчид цөөн.

Аяа бас,
Сүжиглэхийн хамт сэжиг төрнө.
Эрдмийг эрэхийн хамт гэмийг эрнэ.
Саданд учрахын хамт дайсныг даллана.
Амгаланг бүтээхийн хамт зовлонг үүсгэнэ.
Үнэн үг хэлэхтэй хамт худлаар чимнэ.
Нэг зөв явахтай хамт хэдэн буруу явна.

Аяа бас,
Хариугүй өглөг үл өгнө.
Харгүй сайхан сэтгэлийг үл санана.
Атхаггүй амар сууж үл чадна.
Алагчлалгүй шударга явж үл мэднэ.
Муу үйл үйлдээд үл гэмшигчид олон
Сайн явдлаар яваад баярлагч хүн цөөн.

Аяа бас,
Хүндлэлийг ямба гэнэ.
Ёсыг алба гэнэ.
Ихэстэй учирвал зусардахыг бодно.
Энгийн нөхөртэй учирвал хуурахыг бодно.

Энэ цагийн хүний зовлон гэвэл,
Цайруу явбал хүний гарт орно.
Хардаж явбал муу үйл арвидна.
Шударга явбал олонтой үл таарна.

Башраар явбал номтой үл таарна.
Чанга хурц явбал өстөн олон болно.
Дуугүй номхон суувал толгой дээр гарна.
Дундуур зэрэн явбал тэнэг гэж сонжлогчид олон.

Гуйж хэлбэл эрэмшинэ.
Ширүүн хэлбэл дордоно.
Үнэн хэлбэл ойшоохгүй болно.
Худал хэлбэл хүндгүй болно.
Олноо зөвшвөл санаагаа үл хэлнэ.
Ганцаар шийдвэл зөрүүд болно.
Ойр суувал явдлаас зайлна.
Хол явбал орхив гэж тунина.
Олон үг хэлбэл чалчаа гэнэ.
Дуугай суувал ихэмсэг болно.
Хянаж хэлбэл хартай хэмээнэ.
Гэмтэй нь гэмгүйдээ ноцно.
Гэмгүй нь гэмтнийг өмөөрнө.
Эвлэвэл хардана.
Эвдэрвэл гомдоно.

Аяа бас,
Өөрөө муу яваад бусдыг жишээ татна
Хүний хүчээр сайн яваад гэдрэг эрэмшинэ.
Дээр явбал атаархана.
Доор явбал дарлана.

Энэ цагийн
Алаглагч ноёд,
Авилгач түшмэд,
Хариу бодогч өглөгийн эзэд,
Тэмцэлдэгч ардаас эхлэн
Суудлын төлөө олох нэр,
Эдийн төлөө номлох ном,
Алдрын төлөө үйлдэх буян,
Өмгийн төлөө шүтэх шавь тэргүүтэн
Муу явдлыг өөрөөр үйлдээд
Цагийг муу хэлнэ.


Товчилбол:
Сансрын гянданд үйлээр хүлэгдэж
Мухгийн харанхуйл тачаангуйгаар согтож,
Урины мэсийг барин,
Омгоор түлэгдэж,
Атаагаар агсамнаж,
Зовлонгийн эвэршээлд эмгэнэх
Амьтад бүгд хөөрхий.

Зүрхэн үгүй энэ насны хавцгайд
Авралын чагтага тасраад,
Авах гээхийн нүд тэсэрсэн
Амьтан бүгд хөөрхий.
Ихсээс мятрах,
Багад дээрэлхэх
Ичгүүргүй амьтад хөөрхий.

Даарвал хувцас,
Халууцвал сүүдэр,
Өлсвөл хоол,
Цангавал унд,
Зүдэрвэл нойрын төдий,
Өнөө маргаашийн төдий,
Туйлбаргүй сэтгэлтэн хөөрхий.
Гаслант муу заяанаас гараад,
Гайхамшигт хүмүүний биеийг олчхоод
Энэ мэт үйлийн үрийг
Эдлэгч амьтад даанч хөөрхий хэмээв.

Тэр цагт нөгөө хүн бас ийн асуув:
Аяа, энэ мэт муу цагт

Үнэнийг санагч хүн
Ямраар явбал болох вэ? гэсэнд

Нисгэгч хүн өгүүлрүүн:
- Аяа, нөхрийн дээд сэрэмж мөн боловч
Лам, эцэг, эх гурван ачтанаа бүү хард.
Эрдмийн дээд эв мөн боловч
Хилэнцэт нөхөртэй бүү нөхөц.
Учраад хэлэлцдэг жам мөн боловч
Хэмжээгүй үг бүү хэл.
Бурхнаас илүү аврал үгүй тул
Сүжиглээд дамжиг бүү үйлд.
Номоос илүү эрдэм үгүй тул
Суралцаад омог бүү үүсгэ.
Хуврагаас илүү өмөггүй тул
Хүндлээд гэм бүү эр.
Маныг хорлогч нисваанис мөн тул
Сэтгэлийг харуулдаж хориг тавь хэмээв
Тэр хүн бас ийн асуув:
Сургаал хэрэгтэй хүн ямар вэ?
Хэрэггүй хүн ямар вэ? гэсэнд
Нисгэгч хүн өгүүлрүүн:
Үл мэдэгч мунхаг, ухаангүй хүнд сургаал хэрэггүй.
Өөрийн биеийг тоосон омогтой хүнд сургаал хэрэггүй.
Өгүүлсэн үгийг үл авагч хүнд сургаал хэрэггүй.
Үзсэний дараагаар л мартагч хүнд сургаал хэрэггүй.
Эгэл хэрэггүй хүсэлд шунагч хүнд сургаал хэрэггүй.
Ихэс дээдсээс дутаагч хүнд сургаал хэрэггүй.
Илт үзтэл гангалагч хүнд сургаал хэрэггүй
Элдэв баширт нөхөдтэй ханилагч хүнд сургаал хэрэггүй.
Энгийн гэмгүй нөхөртэй үтээрхэгч хүнд сургаал хэрэггүй
Их суудлыг хүсэж нэрэлхэгч хүнд сургаал хэрэггүй.
Энэ хойт хоёр явдлын сүүлийг үл бодогч хүнд сургаал хэрэггүй гэв.
Учрыг ухах саруул ухаантай хүнд сургаал хэрэгтэй.
Үнэнийг баригч шударга хүнд сургаал хэрэгтэй.
Улмаар буяныг хураагч хүнд сургаал хэрэгтэй.
Очирдар ламын зарлигийг хадгалагч хүнд сургаал хэрэгтэй.
Олон эзэд ноёдыг хүндлэгч хүнд сургаал хэрэгтэй.
Үхэх, өвдөхийн зовлонг сэхээрэгч хүнд сургаал хэрэгтэй.
Үлэмж дээдийн номыг эдлэгч хүнд сургаал хэрэгтэй.
Өвгөд эмгэдийг өргөгч хүнд сургаал хэрэгтэй
Сургагч нь:
Зоргоор бус үнэнээр болвол сургаж болно
Зориуд бус халамжлах сэтгэлээр болвол сургаж болно
Зовлонт үйлээс зайлуулагч болвол сургаж болно
Өөрөө эс мэдэвч дээдийн зарлигтай бол сургаж болно.
Үлэмж мэргэн биш ч омог сэтгэлгүй бол сургаж болно гэв



Тэр хүн:
- Тийм бөгөөс надад
Мэдэхэд хямд
Хийхэд хялбар
Явахад амар
Санахад томъёотой
Нэгэн сургаал айлдаж хайрлана уу?
Гадна биеийн явдал
Дотоод хэлний үг
Нууц сэтгэлийн чиг
Гурвуулны ерөнхий байдлыг ямар мэт явах вэ?

Гадаад амины аж төрөх
Дотоод их, бага төрийн нууц явдал
Дээдийн номыг бүтээх зэргийг ямар мэт явах?
Жаргах цагт санах санаа
Зовох цагт хатамжлах сэтгэлийг
Надад айлдаж хайрла? хэмээсэнд

Нисгэгч хүн өгүүлрүүн:
- Гадаад биеийн явдал гэвэл:
Ёстныг хүндэл.
Настныг баярлуул.
Ачтанаа өргө.
Бачтанаас зайл.
Сайнаас бүү сал.
Садныг бүү эр.
Олон бүү арилж.
Огт бүү харамла.
Олон дараагаар хэрэггүй явдлыг бүү арвитга
Онц зөрүүлхэж дээдсээс бүү сал
Муу нөхөртэй бүү нөхц
Зүйл бүрийн хувцас бүү өмс.
Зүг тал үгүй бүү гайхуул.


Хэлний өгүүлэх хэмээвэл:
Хэрцгийлж хэрүүл бүү үүсгэ.
Хэгжүүрхэж омог бүү үүсгэ.
Хэлбийж олон янз бүү урва.
Саваагүй тохуун үг бүү хэлэлц.
Санамсаргүй үг бүү хэл.
Эвлэж муу санаатантай бүү зөвш
Эвдэрч олон зан бүү гарга
Хордож бусдын гэмийг бүү малт.
Ховсорч хэрэггүй үг бүү зөө.
Хуурч элдэв башир бүү хэл.
Хоцорч нөхөр үгүй бүү суу хэмээв.

Сэтгэлийг чиг гэвэл:
Шинжлэлгүй бүү сэтгэ.
Сэрэмжгүй бүү зальхайр.
Гэнэт нөхрийг бүү итгэ.
Гэндэж хүнээс бүү урьт.
Буруу юмыг бүү өмөөр.
Бусдын юманд бүү шуна.
Бузгай дээрэнгүй бүү загна.
Бузар хилэнцийг бүү үүсгэ.
Чөлөөгүй гэж бүү алгас.
Чадал үгүй байж бусдыг бүү дуурай.
Магад дээдсийг олж нөхөрлө.
Муу явдалтнаас насад дутаа.
Санасан бүрийг бүү хөөцөлд.
Салах учрахад бүү гомд
Буянтай санаанаас бүү холд
Бодь сэтгэлийг бүү март.


Нийтийг товчилбол:
Самуун хүнтэй бүү учир
Санасан бүрийг бүү ярь
Тэр энэ гэж бүү эрэлх
Тэгэх ингэх гэж бүү зарла
Сонжилбол бүү уурла
Сонирхож бүү урва
Өгвөл эд мөн.
Сахивал санваар мөн.
Хүлцвэл хуяг мөн.
Хичээвэл мөр мөн.
Эс мартвал бясалгал мөн.
Мэдвэл билиг мөн.
Мунхаг хүнтэй оролдвол
Үйлийн үрийг үл мэдэх тул өөрөө гутна.
Хүсэлтэй хүнийг чанга хоригловол
Гансрах тул аргаар номхотго.
Ууртай хүнийг ширүүн хэлбэл
Аюул болох тул урмаар ухуул.
Омогтой хүнийг дарлавал
Хорсох тул нэр цолоор баясга.
Дээрэнгүй хүнийг хөгжөөвөл
Хэрэг гарах тул их битгий хэрэгс.
Атаач хүнд нүүр эс өгвөл
Гомдох тул сайхан загна.
Харамч хүн ширхэг утсыг ч болов
Харамлах тул арилжаа бүү хий.
Зусарч хүнтэй нөхөрлөвөл
Зоргоор болох тул дорд суудлыг барьж
Ховч хүнтэй хэлэлцвэл
Бусдын гэмийг сонсох тул бүү итгэ.
Их хүнийг эс нүүрдвэл
Өмөг үгүй болох тул ёсын төдий сайхан хүндэл.
Боол хүнийг эс баярлуулбал
Явдал хождох тул бага сага юм өг.
Өр бүү хий.
Өглөг бүү тасал.
Хулгай бүү хий.
Ховсоргон бүү загна.
Олноос зөвш.
Онц өөрийн санааг сүүлд гарга.
Хэлбэл бүү буц.
Санавал бүү март.
Хүнийг нүүрчилж
Хэргийг буруу бүү болго.
Хүнд чиг үгүй загнаж
Сайхан зан үгүй бүү суу.
Эд хэмээвэл, ертөнцийн ёсны сургаал болой.
Эдүгээ номын ёсны сургаал хэмээвэл:
Биеийг тороос алдуулсан шувуу мэт
Аглагийг шүт.
Хэлний үгийг хивийн зангиа мэт
Алдралт үгүй боо.
Урьдын хийсэн хилэнцээс
Хор уусан хүн мэт хашир.
Магад гарах буянт сэтгэлийг
Амь мэт энхрийл.
Хилэнцэт нөхрөөс
Аварга могой үзсэн мэт зайл.
Буяны саданг Өөрийн толгой мэт өргө.
Сэтгэлийн эрдмийг
Яст мэлхийн гишүүн мэт нуу.
Усгал зөөлөн занг
Мөрний урсгал мэт ундраа.
Чин зориг, хичээнгүйг буугийн сум мэт чиглэ.
Гурван эрдэнийн үйлст морь, нохой мэт зүтгэ.
Олон хамаг амьтанд сал онгоц мэт
Боол сэтгэлийг барь.
Тангараг цааз хоёрыг
Шил толь мэт хайрла.
Өөрийн гэмийг Салхи мэт алдаршуул.
Зөв болвол бүхэнд дайсан боловч үйлд.
Буруу бол хааны суудалд суулгавч зайл.
Буян болох бол хилэнц мэт боловч үйлд.
Хилэнц болох бол буян мэт боловч тэвч.
Үлгэрлэвэл: Хүнтэй адил боловч
Ороолон бол бүү учир.
Галзуутай адил загнавч
Дээдэс төрөлхтөн бол шүт.
Түүнчлэн, билиг буй бөгөөс
Эрдэм үл болох юм нэг ч үгүй.
Сүсэг буй бөгөөс
Адис үл гарах юм нэг ч үгүй.
Хичээнгүй буй бөгөөс
Үл бүтэх юм нэг ч үгүй.
Бодь сэтгэл буй бол
Нөхөр үл болох амьтан нэг ч үгүй хэмээв
Тэр цагт, билигтэй бол юм бүгд эрдэм болох учир юу вэ? хэмээсэнд

Үлгэрлэвэл:
Чулуун хор эмч хүнд эм
Таарах өвчинд рашаан
Зүгээр хүнд хор болсон мэт
Шимийг нь авбал өчүүхэн юм ч
Их эрдэм болох нь олон буй.
Хорхой тэжээж авсан шүлс
Магнаг болохыг үз.

Энэ үест:

Билиг, сүсэг, хичээнгүй, бодь дөрөв
Ялгал, оньс, эрдэм, сайн дөрөв
Үүнийг номлох зүйл эгээршгүй боловч
Олонх нь гарын хөтөлбөрөөс сурч болох
Товчийн төдий өгүүлбэл:
Сүсэг үгүй бол бурхныг шүтэж үл чадна.
Бурхныг шүтэж эс чадвал
Зарлигийг дагаж эс чадна.
Зарлигийг эс дагавал
Ишийн эрдмийг үл олно.
Түүнийг үл олбоос
Онол үл төрнө
Тэр хоёр үгүй бол
Авах, гээхийн алин ч үгүй буруудна.
Хичээнгүй үгүй бол
Туурвисан үйл хэрэггүй өнгөрнө.
Бодь сэтгэлтэй хүн
Нялх ч боловч олныг айлгана.
Хорлох сэтгэлтэй хүн
Идэр хүчтэй боловч дайсныг арвитгана.
Алаг үгүй сэтгэлтэй хүнийг
Амьтан бүр өрөвдөнө.
Бус бас жаргах цагт
Ташуурал үгүй сэтгэлийг барь
Хайртай хэмээгч нь дотуурчилсны нэр.
Хилэгнэх гэгч урины нэр.
Жаргах гэгч нь нойрын нэр.
Их хурц гэгч нь омгийн нэр.
Харилхана гэгч атааны нэр.
Үгийг урвуулж хэлбэл
Мөн чанар нь таван хорын нэр буй.
Өвчин бага боловч үхлийн шалтгаан.
Будаг бага боловч өнгө урвуулахын шалтгаан.
Буян бага ч болов туслахын шалтгаан.
Гал бага ч болов түлэхийн шалтгаан.
Нүгэлт нөхөр хол ч болов хорлохын шалтгаан.
Бусдын өргөмжлөлийн үгэнд хөөрөлгүй
Насанд өөрийн сэтгэлийг нам дарж явтугай.
Сайн, муу хоёрыг сэтгэлээс ялгадаг.
Тус хор хоёрыг үйлдвэрээс таньдаг.
Үнэн, худал хоёр сүүлдээ тодордог.
Жаргал, зовлон хоёр
Өөрийн үйлээс болдог тул
Сэтгэлийг шантралгүй
Буянтай сэтгэлийг хадгалбал
Үхэвч санаа амар буй.
Учир үгүй цааз үл байна.
Уг үгүй үр үл байна.
Санал үгүй үг үл хэлнэ
Саадгүй буянаас үл хожимдох тул
Үйлдвэр юу үйлдэвч
Шалтгааныг шинжил хэмээв
Тэр цагт, нөгөө хүн:

Товч нь юу вэ? хэмээсэнд
Нисгэгч хүн өгүүлрүүн:
- Аврал бүгдийн товч лам мөн.
Санваар бүгдийн товч сэрэмж мөн.
Үзэл бүгдийн товч үнэн үзэл мөн.
Санаа бүгдийн товч мөнх бус мөн.
Ном бүгдийн товч сэтгэлийг номхтгох мөн.
Таван махбод бүгд
Огторгуй махбодод хурна.
Таван хор бүгд
Мунхаг сэтгэлд хурна.
Дурдаж мэдвэл сансар нирваан бүгд
Сэтгэлийн чанараас үл давна.
Үлгэрлэвэл:
Хоосон хумхийн тоос цугларсаар
Арвидвал шороо болно.
Шороо арвидвал уул болно.
Чийг арвидвал ус болно.
Манан арвидвал үүл болно.
Туйпуу арвидвал балгад болно.
Түүнчлэн бие үгүй хоосон сэтгэл
Буруудвал нисваанис болно.
Нисваанис арвидвал там боловсорно.
Зөвдвөл буянт мөр болно.
Буян арвидвал бурхан болно.
Энэ мэт элдэв зүйлийн үзэгдэл
Бүгд шүтэн барилдлага
Үзэгдлийн төдий хоосон хэмээхийн агаарт
Зүүд замхрав хэмээн хэдэн
Сайн, муу, үнэн, худал үгсийг
Наадмын төдий бичсэн
Цагийн жамыг тодруулагч
Цаасан шувуу хэмээгдэх нэжгээд үе төгсөв

Ом сайн амгалан болтугай
Олон амьтанд тус болж
Орчлонгийн далай ширгээд
Онолын эцэст хүрч
Огоот арилсан бурхан болох болтугай!

Эх сурвалж: http://www.mongoliantemple.com

Goy vg bgaa biz?

Zovj shanalval tevcheerei
Zovlon uzvel davaarai
Jargal irvel bayrlaarai
Jaahan zuild ch baysaarai
Busdiig zovbol tuslaarai
Buruutaj gutgegdvel temtseerei
Huurtaj mehlegdvel martaarai
Hudal helsniig orshoogoorei
Uujuu baij suraarai
Uhaantai negentei nohorloorei
Buruu buhnees zugtaarai
Busdaas naiziiga hamgaalarai
Aldaj onovol bosooroi
Argaa barval duulaarai
Hair irvel buu aldaarai
Hani zayaval hamtdaa jargaagarai
Amidral gedgiig medreerei
Amjilt buhen ruu temuuleerei

САЙН ЭМЭГТЭЙН ШИНЖ

Буруу явдлаар үл явагч
Самбаа санаачлага сайтай
Эцэг эхээ машид хүндлэгч
Элгэн садандаа зохицон найралдагч
Аливаа үйлээ амархан бүтээгч
Ааль зан сайтай
Ахуй биеэ хичээн хадгалагч
Ахас дүүсийг гүнээ хүндлэгч
Алиа найлангуйд дургүй
Үүр цайхад эртлэн босоод
Үс зүсээ угаан янзлагч
Үйл оёж орой унтагч
Учирсан нөхдөө баясгагч
Урваж хоёр ааш үл гаргагч
Увайгүй хов үл зөөгч
Ухаант эхнэр нэн сайн!

ЭР ХҮНИЙ САЙН ШИНЖ

Эцэг эхийн сургаал авагч
Эд малаа үргэлж өсгөгч
Аж байдлаа арвижуулагч
Аливаа татвараа саадгүй төлөгч
Төрийн зарлигийг ёсоор гүйцэтгэгч
Төвшин шударга занг эрхэмлэгч
Гэргий хүүхдээ тэтгэгч
Гэндэж бурууг үл чалчигч
Хэнд ч ялгаагүй эелдэг найртай
Хэрсүү даруу, нөхөртөө тусч
Хулгай худлыг үзэн ядагч
Архи дарсанд үл шунагч
Ач үрээ зөв сургагч
Залхуу залхайг үл тэвчигч
Зориг сайт ард!

Эмэгтэй хүний бие гайхмаар сонин бүтэцтэй

Дундаж биетэй эмэгтэй хүний биед:
 Таван усан санг өлхөн ариутгах хлор
 Хорин мянган ширхэг чүдэнзний толгой хийж хүрэлцэхүйц фосфор
 Арван ширхэг саван хийж болохуйц тослог
 Долоон см урт хадаас хийж болохоор төмөр
 Нохой ширхийг арилгаж болохуйц хүхэр
 Их бууны сумыг дэлбэлж хүрэхүйц глицерин тус тус байдаг гэжээ

Эрэгтэй, эмэгтэй хүний 20 ялгаа

Эрэгтэй, эмэгтэй хүний 20 ялгаа
 Эмэгтэй хүний сонсгол эрэгтэйгээс илүү байдаг
 Эмэгтэй хүүхэд эрэгтэйгээс түргэн хэлд ордог
 Эмэгтэйн хөгжмийн сонсгол илүү байдаг
 Эмэгтэйн 22 хувь нь, эрэгтэйн 48 хувь нь унтахдаа хурхирдаг
 Эмэгтэйг бодвол эр хүний уураг тархи хүнд, хэл нь урт, нас нь богино байдаг
 Хөвгүүд, залуус 15-24 насандаа охид, бүсгүйчүүдийг бодвол бүдэрч унах нь зургаа дахин олон байдаг
 Эмэгтэй хүн утсаар чалчих нь эрчүүдээс гурав дахин илүү байдаг
 Эмэгтэйчүүдийн толгой өвдөх нь мөн гурав дахин илүү байдаг
 Эмэгтэй хүн эрчүүдээс хоёр дахин хурдан унтдаг
 Тоонд сайн 12 хүүхдийн нэг нь охин байдаг
 Солгой гартай эрчүүд эмэгтэйгээс олон
 Гадаад хэл сурахдаа эмэгтэй илүү авъяастай
 Эмэгтэй хүн эрэгтэйг бодвол үнэрлэх чадвар нь 20 дахин илүү байдаг
 Эрүүл эрэгтэйн зүрх минутанд 65 цохилдог бол эмэгтэйх 72 удаа цохилно
 Эрэгтэйн биед эмэгтэйгээс хагас литр илүү цус эргэж байдаг ч эмэгтэйг бодвол олдсон цусаа нөхөж авч чаддаггүй
 Биологийн хувьд эрэгтэй нь эмэгтэйгээс илүү сул дорой байдаг
 Эрчүүд хүүхнүүдээс илүү чадмаг машин барьдаг ч эмэгтэй жолооч осол гаргах нь цөөн
 Эмэгтэй хүнийг бодвол эрэгтэй хүн гипнозод орох нь муу байдаг
 Хувиа хичээх талдаа эрчүүд илүү байдаг
 Эмэгтэй хүн сэтгэл зүйн хямралд эр хүнээс хоёр дахин их өртдөг
Эдгээр 20 ялгааг анагаахын эрдэмтэн мэргэд, хүн судлалынхан номлон гаргажээ.